Kniepijn met uitstraling been

Lopen, staan, fietsen, enzovoort… We gebruiken onze knieën bij bijna alle vormen van beweging in het dagelijks leven. De knie is dan ook een gewricht waarvan zowel een goede beweeglijkheid, maar ook een goede stabiliteit wordt gevraagd om goed te kunnen functioneren. Een klacht aan de knie kan dan ook erg hinderlijk zijn! Knieklachten komen vaak voor met uitstraling naar het been. Lees hier meer over mogelijke oorzaken van kniepijn.

Acute en chronische kniepijn met uitstraling been

Men kan met de termen acuut en chronisch onderscheid maken in hoelang de klachten op dat moment al aanwezig zijn. Acute knieklachten zijn recent ontstane klachten, die korter dan 6 weken aanwezig zijn. Dit kan bijvoorbeeld door een (sport)trauma, verkeerde beweging of overbelasting komen.

Met de term chronisch wordt bedoeld dat de klachten langer dan 3 maanden aanwezig zijn. Meestal zijn deze klachten langzaamaan ontstaan en verergerd. Chronisch betekent echter niet, zoals helaas veel mensen denken, dat er niks meer aan de te doen is en men hiermee moet leren leven. Soms gaan de klachten niet meer geheel weg, maar er zijn wel manieren om de klachten sterk te verminderen. 

Oorzaken kniepijn met uitstraling been

Kniepijn met uitstraling been kan door verschillende oorzaken ontstaan. Een knieklacht kan acuut ontstaan door een val, (sport)ongeluk, verkeerde beweging of een overbelasting. Echter kunnen knieklachten ook in een langere periode langzaamaan zijn ontstaan en verergerd. Dit kan komen door een verkeerd houdings- en beweegpatroon voor een langere tijd, te zwakke spieren of een langdurige overbelasting met te weinig rust. Hierbij spelen vaak meerdere factoren tegelijkertijd een rol.

Daarnaast kunnen er onderliggende aandoeningen zijn die knieklachten (mede) kunnen veroorzaken of verergeren. Voorbeelden hiervan zijn vormen van reuma en artrose (slijtage).

Symptomen van kniepijn met uitstraling been

De pijn in de knie met uitstraling kan zich op verschillende manieren uiten. Dit komt omdat er meerdere oorzaken van deze klacht kunnen zijn. De meest voorkomende symptomen die mensen met knieklachten ervaren zijn:

• Pijn in en rondom de knie
• Pijn die verergert met belasten
• Uitstraling naar het onderbeen of bovenbeen
• Pijn in de knieholte
• Een instabiel gevoel of door de knie zakken
• Zwelling van het gewricht
• Een bewegingsbeperking in het buigen en strekken
• Onvermogen om het been te belasten
• Het op slot schieten van de knie
• Een krakend of knarsend geluid met buigen

Verschillende aandoeningen bij kniepijn met uitstraling been

De knie is een ingewikkeld gewricht. Het bestaat uit zowel het boven- en onderbeenbot, spieren van het bovenbeen en onderbeen, maar ook uit vele banden. Daarnaast bevinden zich in de knie een soort stootkussens, de menisci. Je kan je wel voorstellen dat er verschillende aandoeningen kunnen zijn die de kniepijn met uitstraling been veroorzaken. Hier worden de meest voorkomende besproken.

Peesblessures

Pezen vormen de aanhechting van de spieren op de botten. Door een verkeerde belasting of een acute dan wel langdurige overbelasting, kan het zijn dat deze pezen geïrriteerd raken. Er kan dan een peesblessure ontstaan, zo ook bij de knie. Wanneer dit in de pees is net onder de knieschijf, noemt men dit een ‘springersknie’. 

Ook kan een ‘lopersknie’ pijn in de knie veroorzaken. Hierbij is de peesplaat aan de buitenzijde van de knie geïrriteerd. Dit kan ontstaan door het veelvuldig buigen en strekken, en komt dan ook veel voor bij hardlopers, vandaar de naam. De pijn kan hierbij uitstralen over de zijkant van het been.

Knieschijfklachten

Knieschijfklachten geven pijnklachten rondom de knieschijf aan de voorzijde van het kniegewricht. Dit straalt soms uit over de voorzijde van het been. Typerend is de pijn bij het traplopen en door de knieën zakken. Soms kun je de knie ook wat horen ‘knarsen’. Deze knieschijfklachten kunnen ontstaan doordat er een afwijkende stand is van het been, door een overbelasting of doordat de spieren van het been niet met elkaar in balans zijn (bijvoorbeeld door een verkorte spier of spierzwakte). Meestal komen deze knieschijfklachten vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Artrose

De meest voorkomende gewrichtsaandoening ter wereld is artrose. Artrose betekent dat er slijtage in het gewricht aanwezig is, die daardoor stijf en pijnlijk kan zijn. Dit komt omdat het kraakbeen dunner of zelfs (deels) verdwenen is. Dit veroorzaakt pijnklachten met bewegen, met name bij schok belastende bewegingen (zoals lopen, traplopen en springen). Artrose komt voor bij oudere leeftijd. Wel 4 op de 5 mensen boven de 75 jaar heeft er last van. Het risico op artrose is groter bij overgewicht, zwaar lichamelijk fysiek werk en topsport. De pijn kan op meerdere plekken gevoeld worden en vaak is er ook sprake van uitstraling naar het onderbeen. In dit artikel zijn meer symptomen en klachten van artrose te lezen.

Band- of meniscusletsel

In de knie, tussen de botten van het bovenbeen en onderbeen, bevinden zich de binnen- en buitenmeniscus. Deze hebben een vorm van een halve ronde en bestaan uit elastisch kraakbeen. Hierdoor dragen ze bij aan de schokdemping en gewichtsverdeling in de knie.  Door hun vorm dragen ze ook bij aan de stabiliteit van het kniegewricht bij (draai)bewegingen. Naast de menisci, heb je ook de binnen- en buitenband van de knie en de voorste en achterste kruisband die zorgen voor de stabiliteit van de knie. Bij een verdraaiing of verstuiking kan het zijn dat er band- of meniscusletsel ontstaat. Vaak uit zich dit in een pijnscheut en zwelling van de knie. Soms kan de knie daardoor ook niet meer goed gestrekt en gebogen worden, waardoor o.a. het traplopen erg lastig kan zijn. De pijn straalt vaak ook uit naar het onderbeen.

Spierblessures

Rondom de knie heb je veel spieren lopen die zorgen voor het bewegen van de knie. De spieren aan de voorzijde van het bovenbeen, de quadriceps, strekken de knie en worden vooral gebruikt bij het lopen, traplopen en springen. De spieren aan de achterzijde van het bovenbeen, de hamstrings, zorgen voor het buigen van de knie. Door een spierblessure kan het aanspannen van een spier pijnlijk zijn. Dit is zowel aan de voor- of achterzijde van het bovenbeen zijn, maar ook in bijvoorbeeld de knieholte of kuit. Spierblessures ontstaan meestal door een verkeerde beweging, waarbij het ‘erin schiet’. De pijn straalt uit over het verloop van de betreffende spier, maar ook naar andere delen eromheen.

Reuma

Reuma is een verzamelnaam, waar meerdere aandoeningen onder vallen. Meestal veroorzaakt reuma een ontstekingsreactie in de gewrichten. Dit kan zo ook in de knie voorkomen. Er kunnen dan uit het niets, dus zonder direct herleidbare oorzaak, gewrichtsontstekingen ontstaan met pijn, stijfheid en vermoeidheid als gevolg. Vaak wordt het gewricht warm, rood en gezwollen. De pijn straalt vaak uit naar omliggende gebieden, zoals naar de kuit of het scheenbeen.

Veelgestelde vragen rondom kniepijn met uitstraling been

Heb ik slijtage in mijn knie?

Op latere leeftijd is het normaal dat er door verouderingsprocessen wat slijtage in de gewrichten voorkomt. Tot op een bepaalde hoogte is dit normaal en hoeft dit weinig tot geen klachten te veroorzaken. Soms leidt het wel tot wat we artrose noemen; het kraakbeen is dan zodanig verminderd dat dit klachten veroorzaakt. Deze klachten bestaan kenmerkend uit ochtend- en startstijfheid, een stijve knie en een zeurende pijn met belasten. 

Moet ik geopereerd worden bij een letsel aan een van banden?

De laatste tijd blijkt uit meerdere wetenschappelijke onderzoeken dat opereren vaak niet de beste optie is bij bandletsel. Dit kan zowel letsel zijn aan de binnen- of buitenband, maar ook aan de kruisbanden. Dit komt omdat de beenspieren ook in staat zijn om de knie voldoende te stabiliseren, mits deze goed getraind zijn. Voor het functioneren in het dagelijks leven en op recreatief niveau sporten is dit vaak voldoende. Bij het beoefenen van een sport op hoog niveau, waar veel wordt gedraaid en gesprongen, is het soms wel nodig om middels een operatie de banden te herstellen. 

Tips om kniepijn met uitstraling been te voorkomen

Natuurlijk wil je het liefst voorkomen dat je kniepijn met uitstraling been krijgt. Met enkele tips kun je de kans op knieklachten verkleinen:

Goede opbouw

Bouw elke nieuwe activiteit rustig op. Bij een nieuwe sport of een andere activiteit is het belangrijk om het lichaam te laten wennen aan de nieuwe vorm van belasting. Voornamelijk de spieren en pezen hebben tijd nodig om zich aan te passen. Bouw elke week iets op in belasting en zorg voor voldoende herstel tussendoor.

Versterk de spieren

De allerbelangrijkste tip is om je beenspieren te versterken. Hoe sterker de spieren rondom het gewricht, hoe meer belasting het gewricht aankan zonder dat er een overbelasting ontstaat. Naast krachtoefeningen, zijn ook stabiliteitsoefeningen hierbij aan te raden.

Doseren

Bij beginnende klachten is het verstandig om piekbelastingen te vermijden, maar juist ‘zachte’ bewegingen uit te voeren. Voorbeelden van piekbelastingen zijn hardlopen en springen. In plaats daarvan zou fietsen, zwemmen of wandelen een betere (tijdelijke) optie zijn.

Wanneer moet ik langs de fysio voor mijn kniepijn met uitstraling been?

De fysiotherapeut is bij uitstek de specialist van het houdings- en bewegingsapparaat. Meestal ben je dan ook voor kniepijn met uitstraling been op de juiste plek bij de fysiotherapeut. Deze kan door de knie te onderzoeken een (vermoedelijke) diagnose stellen en een plan van aanpak maken om hier zo snel mogelijk vanaf te komen. Maar wanneer is het nou verstandig om naar de fysiotherapeut te gaan?

• Wanneer je knieklachten acuut zijn ontstaan bij een val of (sport)ongeluk
• Wanneer jouw knieklachten niet overgaan na een paar dagen rust
• Wanneer je niet weet wat de oorzaak is van jouw heupklachten
• Wanneer de heupklachten langzaam zijn ontstaan en niet vanzelf meer weggaan

Wanneer moet ik langs de dokter voor mijn kniepijn met uitstraling been?

Soms is het nodig om langs de dokter te gaan met kniepijn met uitstraling been omdat er mogelijk meer nodig is dan alleen fysiotherapie of omdat er mogelijk ook andere dingen spelen. Zo is het belangrijk om naar een dokter te gaan wanneer:

• Een trauma (zoals een val) de oorzaak is van hevige pijn in de knie
• Er nachtelijke pijn aanwezig is (niet gerelateerd aan het bewegen)
• Er sprake is van koorts of ziek zijn, naast de knieklachten
• De pijn zo hevig is dat er pijnmedicatie nodig is

Mogelijke behandelingen tegen kniepijn met uitstraling been

Er zijn verschillende behandelmogelijkheden bij kniepijn met uitstraling been. Ten eerste is het belangrijk dat het duidelijk wordt wat de onderliggende oorzaken zijn van de klacht. De behandeling moet namelijk hierop worden afgestemd. Meestal bestaat de fysiotherapeutische behandeling uit het aanleren van een goed beweeg- en looppatroon en specifieke oefeningen gericht op de kracht, beweeglijkheid, coördinatie en stabiliteit. Dit vormt de basis van de therapie, en kan eventueel worden ondersteund met taping, massages of dry needling om eventuele spierspanning te verminderen en/of fysiotherapeutische mobilisaties (het bewegen van het kniegewricht door de therapeut).